Monday 23 April 2007

حمایت از صنایع داخلی یا تشویق رانت خواری

از یکسو ادامه کار آنها به علت فراورش پائین ایجاد ثروت نمیکرد و در مجموع کشور از فعالیت تولیدی آنها متضرر میشد و از طرف دیگر تعطیل آنها موجب بیکاری کارگران و مشکلات ناشی از افزایش بیکاری در جامعه میشد. معضلی که به آسانی قابل حل نبود. ء
با توجه به این مشاهدات سیاست کلی حمایت از صنایع داخلی سالهاست که بوسیله اکثر اقتصاد دانان مردود اعلام شده است. ء
متاسفانه در ایران این سیاست غلط اقتصادی در پیش از انقلاب معمول بود و دولت با ایجاد موانع گمرکی برای کالاهای مشابه خارجی از صنایع داخلی حمایت میکرد. نتیجه این کار همانطور که اشاره شد پائین بودن کیفیت تولید و بالا بودن قیمت تمام شده و عدم قابلیت ارائه اجناس داخلی در بازار های بین المللی بود. ء
پس از انقلاب وضع بسیار بد تر شد. اکثر کارخانجات مصادره شده به نهاد های مختلف واگذار شدند و در تحت حمایت کامل بیت المال قرار گرفتند. این صنایع که ادامه فعالیت خود را منوط به قابل رقابت بودن کالاهای خود نمی دیدند هیج تلاشی در بهبود کیفیت و افزایش بهره وری نمیکردند. در نتیجه امروزه نیز به علت غیر قابل اقتصادی بودن صنایع ما قادر به رقابت در سطح جهانی نیستند و صادرات ما محدود است به نفت و مواد شیمیائی و چند قلم محدود دیگر. مصرف کننده داخلی هم مجبور است که اجناس بنجل تولید شده بوسیله این صنایع را با قیمتی بالا ابتیاع کند. ء
متاسفانه تا وقتی که خصوصی سازی کارخانجات دولتی و حذف مرحله به مرحله حمایتهای دولتی صورت نپذیرد این مشکل ادامه خواهد داشت و ما موفق به عدم اتکا به در آمد نفت و گذار از مرحله تک محصولی نخواهیم شد. ء
طرح حذف تدریجی حمایت دولتی از صنایع مریض داخلی و ملزم کردن آنها به بالا بردن فراورش و کیفیت فراورده های صنعتی و رقابت در سطح جهانی از مهم ترین برنامه های اقتصادی است که اگر حکومت کشور ما خواهان شکوفائی اقتصادی و ورود به بازارهای بین المللی و برخورداری از یک سطح زندگی در خور ملت ایران و قابل مقایسه با کشورهای پیشرفته است باید هرچه زودتر انجام گیرد. ء
اجرای این سیاستها نیاز به برنامه ریزی دقیق و دراز مدت و شجاعت و دورنگری سیاست مداران و طراحان اقتصادی مملکت دارد. مشکلی که چاره آن در شرایط امروز بسیار بعید بنظر میرسد. ء
بنظر نویسنده آگاهی مردم از مشکلات موجود در راه پیشرفت اقتصادی و راه حل های آنها باعث میشود که سیاستمداران برای انتخاب شدن هم که شده برنامه های خود را بر اساس این راه حل ها ارائه کنند.از اینرو از خوانندگان دعوت میشود که در این بحث شرکت کنند و نظرات خود را برای ما بفرستند. ء

دکتر فرزاد وحید

No comments: